Wieża ratuszowa w Żninie


Wieża ratuszowa w Żninie to znakomity przykład architektury z czasów średniowiecza, który powstał w latach 1447–1500. Dawniej stanowiła nieodłączną część ratusza, który niestety nie doczekał się naszych czasów. W 1692 roku wieża doznała poważnych uszkodzeń na skutek pożaru, po czym przeszła rekonstrukcję, co pozwoliło jej na dalsze funkcjonowanie jako istotny punkt w historii miasta.

Obecnie wieża ta pełni rolę siedziby Muzeum Ziemi Pałuckiej, które gromadzi bogate zbiory związane z historią oraz kulturą regionu. Dzięki temu miejsce to zyskało nowe życie, stając się ważnym punktem turystycznym oraz punktem zainteresowania dla mieszkańców i odwiedzających.

Historia

„Ratusz w Żninie, znany z bogatej historii, został zbudowany w latach 1447-1500. Posiadał on właściwości obronne, jednak w wyniku konfliktów polsko-szwedzkich w 1656 roku, budynek uległ zniszczeniu, a jego pozostała część została rozebrana, pozostawiając jedynie wieżę, która przetrwała do dzisiejszych czasów.

W 1692 roku wieża ucierpiała podczas pożaru. W wyniku odbudowy zdecydowano się na obniżenie konstrukcji o jedną kondygnację. W tym samym czasie stworzono nowy dach w stylu namiotowym, zdobiony barokowym hełmem, który przetrwał aż do połowy XIX wieku.

Ważnym momentem w historii wieży było zainstalowanie w 1755 roku zegara, który został ufundowany przez burmistrza Zenona Konwerskiego. Z biegiem lat, w 1961 roku, w wieży swoją siedzibę znalazło muzeum regionalne, co przyczyniło się do dalszego podkreślenia jej wartości kulturowej.

Decyzja wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 3 kwietnia 1930 roku umieściła wieżę ratusza w rejestrze zabytków, co zapewniło jej ochronę i znaczenie jako historycznego obiektu.

Architektura

W Żninie wznosi się imponująca wieża ratuszowa, która przyciąga uwagę swoją solidną konstrukcją. Budowla ma formę kwadratową u podstawy, a powyżej pierwszego piętra przechodzi w ośmiokąt, co czyni ją wyjątkowym przykładem architektury. Wyraźne fryzy opaskowe oraz fryz składający się z cegieł ułożonych skośnie oddzielają kondygnacje, nadając budowli charakterystyczny styl.

W budynku znajdują się okna, które są zwieńczone łukami odcinkowymi, a na trzeciej kondygnacji uwagę przyciąga okrągła blenda. Pomiędzy pierwszą a drugą kondygnacją możemy zauważyć ciekawy element architektoniczny – łęki, które zostały ułożone w formie schodkowej. Dach wieży ma formę namiotu, co stanowi nowoczesne rozwiązanie, zastępujące pierwotne, blankowane zwieńczenie.

Najstarszym fragmentem tej budowli są piwnice, które mogą poszczycić się sklepieniami kolebkowymi. W przeszłości pełniły one funkcje więzienia lub aresztu. Co ciekawe, w tych podziemiach zachowały się również elementy średniowiecznego systemu centralnego ogrzewania, znanego jako hypocaustum. Wewnątrz znajdujemy palenisko, z którego rozciąga się sieć kanałów grzewczych, które zostały wbudowane w mury budowli i sięgają aż do jej szczytu.

Ekspozycja

W wieżo ratuszowej w Żninie, obecnie funkcjonuje oddział Muzeum Ziemi Pałuckiej. Muzeum to gromadzi interesujące eksponaty, które wpisują się w bogaty kontekst etnograficzny oraz historyczny związany z tym regionem.

Na parterze budynku znajduje się zbrojownia, w której wystawione są różnorodne zbroje i historyczna broń. Wśród eksponatów można zobaczyć m.in. halabardę, cep bojowy oraz replikę foglerza, czyli rodzaj działa. Te artefakty oferują odwiedzającym fascynujący wgląd w militarną przeszłość regionu.

Pierwsze piętro wypełnione jest ekspozycją przedmiotów znalezionych podczas rewitalizacji rynku żnińskiego. Obejmują one cenne znaleziska, takie jak narzędzia kamienne, ceramika pochodząca z XV i XVI wieku, a także fragmenty rurociągu z 1528 roku, które dodatkowo podkreślają historyczną wartość tego miejsca.

Na wyższym piętrze, na drugim piętrze, można zwiedzać salę rady miejskiej, która niegdyś służyła jako pomieszczenie do obrad rajców. Na ścianach wywieszone są tarcze herbowe, a w sali znajdują się reprezentacyjne meble, które dodają atmosfery historycznego ceremoniału.

Natomiast na trzecim piętrze zrekonstruowano skarbiec miejski, w którym ulokowano wagę szalkową. Ten element ekspozycji jest doskonałym przykładem na to, jak robiono zapasy i zarządzano finansami w przeszłości.

Przypisy

  1. Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie. Baszta, Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie, ulotka informacyjna, 2022 r.
  2. a b c d e Muzeum Ziemi Pałuckiej. [dostęp 21.01.2016 r.]
  3. Rejestr zabytków nieruchomych woj. kujawsko-pomorskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 26.09.2015 r.]
  4. Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003 r., s. 80 i 81. ISBN 83-7200-991-0.
  5. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI, Dawne województwo bydgoskie, z. 21, Żnin i okolice, Warszawa 1979 r., s. 50.

Oceń: Wieża ratuszowa w Żninie

Średnia ocena:4.88 Liczba ocen:18