Ryszard Wrzaskała

---

Życiorys

Ryszard Wrzaskała spędził swoje wczesne dzieciństwo oraz okres II wojny światowej razem z rodzicami i starszym bratem w Poznaniu. Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, jego rodzina przeprowadziła się do Legnicy. W trakcie nauki w ostatniej klasie gimnazjum, młody Ryszard dyrygował chórem szkolnym, a równocześnie angażował się w prowadzenie chóru i orkiestry Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) w Legnicy. Po ukończeniu gimnazjum został korektorem-stylistą w lokalnej gazecie „Wolność” i rozpoczął naukę w I Liceum Ogólnokształcącym w Legnicy, które zakończył w 1951 roku.

W latach 1950–1953 Wrzaskała na pewien czas przerwał swoją działalność artystyczną, aby odbyć służbę wojskową. Wkrótce jednak postanowił wrócić do muzyki i przez rok intensywnie przygotowywał się do egzaminów wstępnych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu. W 1959 roku, na rok przed ukończeniem swoich studiów, objął stanowisko pierwszego dyrektora oraz dyrygenta Legnickiej Orkiestry Symfonicznej. W wyniku jego namowy, wielu kolegów poznanych na uczelni osiedliło się w Legnicy i podjęło pracę w orkiestrze oraz w miejscowych szkołach muzycznych.

Rok 1960 przyniósł mu dyplom Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu. W Legnicy rozpoczął organizację poranków symfonicznych dla szkolnej młodzieży oraz założył jazzowy kwartet muzyczny, w ramach którego skomponował swoje pierwsze utwory. Jego success osiągnął nowe wyżyny w 1964 roku, kiedy to za utwór „Ty, tylko ty i ja” w wykonaniu Haliny Pinczer zdobył główną nagrodę Polskiego Radia i Telewizji we Wrocławiu. Za namową Zbigniewa Cybulskiego wziął udział w Radiowej Giełdzie Piosenki w Warszawie, gdzie dwie jego kompozycje zostały nabyte do publicznych wykonań. Te osiągnięcia skłoniły go do przeprowadzki do Warszawy, gdzie kontynuował komponowanie, w tym piosenek do tekstów Wojciecha Młynarskiego, Aleksandry Barskiej oraz Zbigniewa Staweckiego. W 1966 roku Sława Przybylska wykonała jego utwór „Powiedziała Mama”.

W 1967 roku Ryszard Wrzaskała objął rolę dyrektora artystycznego i dyrygenta Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”, wówczas zarządzanego przez Mirę Zimińską-Sygietyńską. Pod jego kierownictwem zespół występował zagranicą, odwiedzając takie miejsca jak Australia, Austria, Egipt, Włochy, Liban, Syria i inne kraje przez dwa lata.

W 1969 roku podjął decyzję o osiedleniu się w Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie. Na początku utrzymywał się z występów w nocnych klubach oraz prowadzenia szkoleń wokalnych, a także aranżowania dla zespołów grających w Las Vegas. Uczył także gry na fortepianie oraz muzyki w Vancouver School Board. W tym czasie nieprzerwanie komponował utwory — zarówno klasyczne, jak i jazzowe czy rozrywkowe, które szybko zyskały popularność. Jego muzyka otworzyła tradycyjny koncert noworoczny w Vancouver w 1976 roku, a jego kompozycja na fortepian i orkiestrę „Stanley Park” znalazła się w repertuarze The Vancouver Symphony Orchestra pod batutą Kazuyoshiego Akiyamy. W 1979 roku stworzył „Centennial Suite” na zlecenie Delta Symphony Society, z okazji obchodów Stulecia Delty, Richmond i Surrey.

Ryszard Wrzaskała zmarł w wieku 86 lat. Zgodnie z jego ostatnimi życzeniami, jego ciało zostało skremowane, a prochy pochowane na cmentarzu w Surrey. Ceremonia pogrzebowa miała miejsce 29 czerwca 2018 roku o godzinie 14:00 w Avalon Surrey Funeral Home.

Dorobek kompozytorski

Ryszard Wrzaskała to wybitny kompozytor, który stworzył ponad 400 piosenek zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Wielu z tych utworów można wykonać jako samodzielne kompozycje instrumentalne.

Na przestrzeni swojej kariery, otrzymał ponad 30 nagród międzynarodowych, w tym dwa złote medale na holenderskim festiwalu „Expo 2000 Song” za utwór „Żelazowa Wola”, odniesione w kategoriach najlepszej muzyki oraz najlepszej aranżacji. W roku 2002 zyskał złoty medal za „Lonely Man”, uznanej za najlepszą kanadyjską piosenkę roku na tym samym festiwalu. Warto również wspomnieć, że w 1994 roku jego piosenka „You Are There For Me” reprezentowała Kanadę na 31. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie.

Większość jego kompozycji znajduje się w katalogu dostępnym na stronie „Canadian Music Centre”. Największym osiągnięciem w jego dorobku kompozytorskim jest musical „Soul Food”. Utwór ten, po części oparty na faktach z życia samego kompozytora, przedstawia historię miłosną dwóch muzyków – polskiego dyrygenta oraz żydowskiego pianisty, której akcja rozgrywa się w komunistycznej Polsce, a szczęśliwie kończy w Kanadzie.

W grudniu 2005 roku, Ryszard Wrzaskała został zaproszony przez Teatr im. Modrzejewskiej w Legnicy do wzięcia udziału w premierze spektaklu „Pomnik Wdzięczności”, opartego na jego utworach z musicalu. W związku z tym podpisał dwuletnią umowę z teatrem. W 2006 roku planowano produkcję „Soul Food” w Firehall Theatre w Vancouver z udziałem Lany Hart.

W wyniku organizacji uroczystości pogrzebowych, z inicjatywy żony, Elżbiety Kozar, powstał komitet honorowy „Musical-Wrzaskała”, mający na celu kontynuację przygotowań do wystawienia musicalu w Kanadzie. Jeszcze przed śmiercią, Ryszard Wrzaskała upoważnił dr. Rudego Różańskiego z Capilano University do produkcji tego dzieła.

Nagrody i odznaczenia

Ryszard Wrzaskała zdobył liczne uznania i nagrody za swoje wkłady w muzykę oraz kulturę. Otrzymał tytuł honorowego obywatela Legnicy, co miało miejsce podczas jego wizyt w mieście, które były okazją do organizowania koncertów poświęconych jego twórczości i wieczorów autorskich.

W 1998 roku, za zasługi dla miasta, Ryszard Wrzaskała został wyróżniony medalem przyznanym przez władze samorządowe Legnicy. Jego osiągnięcia zostały dodatkowo uhonorowane 8 listopada 2015 roku, kiedy to, w siedzibie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Vancouver, podczas obchodów Narodowego Święta Niepodległości, konsul generalny RP w Vancouver Krzysztof Olendzki wręczył mu Złoty Krzyż Zasługi. Odznaczenie to zostało przyznane postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i stanowi wyraz uznania za jego niezwykłe osiągnięcia w zakresie popularyzowania polskiej kultury muzycznej.

Ważniejsze koncerty w Kanadzie

Ryszard Wrzaskała to postać, której wkład w kulturę muzyczną Kanady był znaczący. Poniżej przedstawione są kluczowe wydarzenia związane z jego koncertami w tym kraju.

• 23 kwietnia 2006 – Zorganizowano koncert pt. „Gala Mistrza Muzyki Estradowej Ryszarda Wrzaskały” w James Ccowan Theatre Shadbolt Centre for The Arts w Burnaby. Uczestniczyli w nim artyści oraz muzycy z różnych kultur, a wydarzenie było inicjatywą Stowarzyszenia Artystów i Przyjaciół Sztuk „Pod skrzydłami Pegaza”.
• 3 lutego 2007 – Występ Sławy Przybylskiej, który odbył się przy akompaniamencie Ryszarda Wrzaskały, był ważnym elementem jego kariery.
• 13 stycznia 2008 – W Vancouver miała miejsce premierowa prezentacja utworu „Geisha’s Song”, który został skomponowany na flet japoński i koto przez duet Curtis Patterson i Bruce Huebner, inspirowany twórczością Harry’ego Aoki.
• 17 maja 2013 – W Magee Theatre zorganizowano Koncert Galowy z okazji 60-lecia artystycznej działalności kompozytora. Wystąpiły tam Vancouver Orchestra Club, Chór oraz Big Band, a także soliści: Terri Wu, Larissa Divakova, Andre Belozeroff oraz John Paul Walden. W programie znalazły się między innymi: Symfonia Nr. 1 in C major (Centennial Suite) oraz koncert fortepianowy (Impromtu in Blue). W trakcie tego wydarzenia Ryszard otrzymał Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” z rąk Konsula Generalnego RP w Vancouver, Krzysztofa Czapli.
• 26 maja 2013 – Zespół „Erato Ensemble”, w skład którego wchodzili Alan Lopez, Stefan Hintersteininger oraz Rita Attrot, wykonał kompozycję „Impromptu in Blue”. Utwór ten powstał na cześć Zbigniewa Cybulskiego, słynnego aktora i mentora artysty.
• 4 maja 2014 roku – Ryszard Wrzaskała obchodził z koncertem Jubileuszowym 70-lecie Kongresu Polonii Kanadyjskiej oraz 20-lecie „Gazety Informacyjnej”. W trakcie tego wydarzenia otrzymał dyplom honorowy od Teresy Berezowskiej, która jest prezesem Kongresu Polonii Kanadyjskiej, jako uznanie dla jego znakomitych zasług na rzecz polskiej społeczności w Kanadzie.
• 13 lutego 2016 – W Evergreen Theatre w Coquitlam odbył się Koncert Walentynkowy, w którym wykonania jego utworów podjęli się John Paul Walden, chór Riverside pod kierownictwem Glendy Ottens oraz inni artyści, jak Luda Gogolinski, Mark Bender i Jonathan Reichard.
• 26 sierpnia 2017 – Ryszard miał zaszczyt wystąpić na koncercie „Beautiful and Free”, zorganizowanym z okazji 150. rocznicy powstania Kanady. Podczas tego jubileuszowego wydarzenia, sopranistka Monica Sowiński zaprezentowała utwory kompozytora, w tym tytułową piosenkę, którą uznano za jedną z 15 oficjalnych piosenek obchodów 150-lecia Kanady.

Nagrania na płytach CD

Ryszard Wrzaskała to artysta, który zapisał się w pamięci wielu miłośników muzyki dzięki swoim różnorodnym nagraniom. W roku 2002 ukazała się jego płyta „One Woman Man”, zawierająca 26 utworów stworzonych przez kompozytora.

Dwa lata później, w 2005, artysta wypuścił album zatytułowany „20 Original Piano Pieces”, który prezentuje instrumenty w wielu stylach, takich jak: klasyczny, ragtime, pop, soul, jazz oraz blues. Wraz z tą płytą wydano także książkę możliwości z zapisem nutowym, noszącą tę samą nazwę.

W kolejnych latach, a dokładnie w 2015, na rynku muzycznym zagościła płyta „Wczoraj, dziś i jutro”, na której 14 piosenek wykonał John Paul Walden. Nagrania zrealizowane zostały w prestiżowym The Warehouse Studio, zlokalizowanym w Gastown.

---

Oceń: Ryszard Wrzaskała

---